×


मधुमेह: गोड आजाराची कडू बाजू

आजच्या धकाधकीच्या जीवनशैलीत अनेक आजार वेगाने वाढत आहेत. त्यापैकी एक महत्वाचा आजार म्हणजे मधुमेह. ग्रामीण भागातील लोकांमध्ये मधुमेहाबाबत जागरूकता कमी असल्यामुळे तो उशिरा लक्षात येतो आणि गंभीर स्वरूप धारण करतो. म्हणूनच मधुमेहाबद्दल माहिती देण्यासाठी हा लेख.

मधुमेह म्हणजे काय?

मधुमेह हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये आपल्या शरीरातील रक्तातील साखरेचे (ग्लुकोज) प्रमाण नियंत्रित राहात नाही. हे प्रामुख्याने इन्सुलिन या हार्मोनच्या कमतरतेमुळे किंवा त्याच्या कार्यात अडथळा आल्यामुळे होते.

मधुमेहाचे प्रकार

1. प्रकार १ मधुमेह

यामध्ये शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. हा प्रकार लहान मुलांमध्ये आणि तरुणांमध्ये दिसतो.

1. प्रकार १ मधुमेह

यामध्ये शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. हा प्रकार लहान मुलांमध्ये आणि तरुणांमध्ये दिसतो.

2. प्रकार २ मधुमेह

यामध्ये शरीर इन्सुलिन तयार तर करते, पण त्याचा उपयोग योग्य प्रकारे होत नाही. हा प्रकार प्रौढांमध्ये आणि हल्ली लहान मुलांमध्येही वाढताना दिसतो.

3. गर्भावस्थेतील मधुमेह

गर्भवती महिलांमध्ये होणारा तात्पुरता मधुमेह.

मधुमेह होण्याची कारणे

- व्यायामाचा अभाव

- लठ्ठपणा किंवा वजन जास्त असणे

- कुटुंबात मधुमेहाचा इतिहास असणे

- ताणतणाव

- चुकीची जीवनशैली

लक्षणे:

- वारंवार लघवी होणे

- जास्त तहान लागणे

- वारंवार भूक लागणे

- वजन कमी होणे

- थकवा जाणवणे

- जखमा उशिरा भरून येणे

- डोळ्यांची दृष्टी कमी होणे

मधुमेहावर नियंत्रण कसे ठेवायचे?

1. योग्य आहार:

गोड पदार्थ, साखर, भात, बटाटा, मैदा, तळलेले पदार्थ टाळा.

भाजीपाला, संपूर्ण धान्य, डाळी यांचा समावेश करा.

2. नियमित व्यायाम:

दररोज किमान ३० मिनिटे चालणे, सायकलिंग, किंवा योगासने करा.

3. औषधे व डॉक्टरांचा सल्ला:

वेळच्या वेळी तपासणी करा आणि डॉक्टरांच्या सल्ल्याने औषधे घ्या.

4. ताणतणाव कमी करा:

शांत राहा आणि मनःशांतीसाठी ध्यान किंवा योगाभ्यास करा.

मधुमेह टाळण्यासाठी उपाय:

- सकस आहार घ्या.

- वजनावर नियंत्रण ठेवा.

- धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा.

- तणावमुक्त जीवनशैली स्वीकारा.

- नियमित वैद्यकीय तपासणी करा.

ग्रामीण भागातील लोकांनी काय काळजी घ्यावी?

ग्रामीण भागातील लोकांमध्ये जास्त प्रमाणात मेहनतीची कामे केली जातात, पण चुकीचा आहार किंवा वाईट सवयींमुळे मधुमेहाचा धोका वाढतो.

मधुमेह हा असा आजार आहे की तो पूर्णपणे बरा होत नाही, पण योग्य काळजी घेतल्यास तो नियंत्रणात ठेवता येतो. "संतुलित आहार, नियमित व्यायाम आणि सकारात्मक विचार" ही त्रिसूत्री आपल्याला मधुमेहापासून दूर ठेवू शकते.

आपल्या आरोग्यासाठी काळजी घ्या आणि गोड आजाराची कडू बाजू टाळा!

-डॉ.अंबालाल पाटील